Αναγνωρίζω την «αντίσταση» στην αλλαγή που προβάλει οποιοδήποτε «Σύστημα». Αναλογίζομαι τη γεύση πολιτικοοικονομικού σκανδάλου που αφήνει η υπόθεση Ζαχόπουλου στη μιντιακή μας καθημερινότητα. Έχω υπόψη μου την ηθικολογική παρεκτροπή που λαμβάνει χώρα όταν η πολιτική επιχειρηματολογία απουσιάζει. Ενθυμούμαι το περίφημο σλόγκαν περί σεμνότητας και ταπεινότητας. Και αναρωτιέμαι...
Γιατί η πολιτική και ηθική θεμελίωση της κοινωνίας, που από την εποχή του ύστερου Μεσαίωνα έχει στραφεί στην αποτελεσματική θεσμική θωράκιση αντί για την επίκληση της αρετής των ατόμων - διαχειριστών της εξουσίας, προσκρούει συνεχώς στο απρόσβλητο τείχος της νεοελληνικής πραγματικότητας;
Νομίζω ότι έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε μαζί τη σκέψη δύο από τους σημαντικότερους Ιταλούς πολιτικούς στοχαστές εκείνης της περιόδου του Μαρσίλιου της Πάδουας και του Μπάρτολου του Σαξοφεράτου. Τόσο ο Μπάρτολος όσο και ο Μαρσίλιος υποστηρίζουν ότι η καταλληλότερη μορφή εξουσίας είναι πάντοτε ένα καθεστώς στο οποίο η δικαιοδοσία της πόλης παραμένει στα χέρια του λαού στο σύνολό του. Από τη στιγμή που ο λαός αποφασίζει να παραχωρήσει, για λόγους ευκολίας, την κυρίαρχη εξουσία του σε ένα «ηγεμονεύον μέρος» το οποίο την ασκεί για λογαριασμό του ανακύπτει ένα σημείο τριβής που λαμβάνει τη μορφή ενός ερωτήματος. «Πώς διασφαλίζονται οι πράξεις του «ηγεμονεύοντος μέρους» που ασκεί την πραγματική διακυβέρνηση έτσι ώστε να τελούν υπό τον τελικό έλεγχο και σύμφωνα με τα συμφέροντα του κυρίαρχου λαϊκού σώματος;» Και οι δυο απαντούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, θέτοντας τρεις βασικούς περιορισμούς σε κάθε ηγεμόνα και κρατικό λειτουργό, προκειμένου να τον εμποδίσουν να παραβιάσει τη λαϊκή βούληση. Ο πρώτος συνοψίζεται από τον Μαρσίλιο στη φράση ότι «για την επάρκεια της πολιτικής ζωής είναι απολύτως προτιμότερο για την πολιτεία ο κάθε μονάρχης να μην ορίζεται με κληρονομική διαδοχή». Ο δεύτερος αφορά στη διασφάλιση των πολιτικών αποφάσεων οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται σύμφωνα με το νόμο και όχι να εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε κριτή. Ο τρίτος παίρνει τη μορφή ενός σύνθετου συστήματος ελέγχων οι οποίοι επιβάλλονται σε όλους τους αξιωματούχους και τα κυβερνητικά συμβούλια προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι θα εξακολουθούν να ανταποκρίνονται στις επιθυμίες των πολιτών που τους εξέλεξαν.
Εφόσον δεν ισχύουν οι παραπάνω περιορισμοί τότε επισυμβαίνει αυτό που είχε υιοθετήσει ο Ακινάτης στη «Σύνοψη Θεολογίας» ότι δηλαδή καθώς ο λαός απαρνείται την κυριαρχία του με την πράξη της θεσμοθέτησης μια κυβέρνησης τότε όλοι οι ηγεμόνες σαν γνήσιοι κυρίαρχοι εμφανίζονται αποδεσμευμένοι από οποιαδήποτε υποχρέωση υπακοής στους διατυπωμένους νόμους.
Έτσι λοιπόν από τη στιγμή που, για να επανέλθουμε στο σήμερα, έχουμε αποδεχτεί σαν «φυσική», περίπου, διαδικασία την κληρονομική διαιώνιση πολιτικών προνομίων, την πολυνομία που επιτρέπει την κατά το δοκούν νομολογική ερμηνεία και την αντικατάσταση ενός «ικανού» συστήματος ελέγχου της εξουσίας από ηθικολογικές προτροπές ανοίγουμε μόνοι μας το δρόμο εκτροπής των κυβερνητικών αξιωματούχων σε ηγεμόνες...
ΥΓ. Τα Μ.Μ.Ε. δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στο ρόλο του ικανοποιητικού ελέγχου της εξουσίας από τη στιγμή που έχουν αποκλειστικά στραμμένη την προσοχή τους στην οικονομική τους επιβίωση με αποτέλεσμα να αναδεικνύουν ή να καταποντίζουν, αντίστοιχα, θέματα ανάλογα με τα ιδιοτελή τους συμφέροντα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου