Σάββατο, Σεπτεμβρίου 08, 2007

BACKSTAGE


Το περιβόητο debate δεν το παρακολούθησα. Έκανα όμως zapping στην τηλεοπτική του συνέχεια. Δηλαδή τις εκπομπές που ακολούθησαν στα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια τη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών. Ο λόγος είναι ότι δεν με ενδιαφέρει πια ο «φτιασιδωμένος» λόγος πρώτης γραμμής, που υιοθετώντας τις συμβουλές των δεκάδων συμβούλων και image makers κατορθώνει να εμφανίζεται, όχι πολύ πειστικά είναι η αλήθεια, εκσυγχρονισμένος μέσα από συμπεριφορές και φράσεις κλισέ. Αυτό που κατά τη γνώμη μου παρουσιάζει περισσότερο ενδιαφέρον είναι να ρίξουμε μια φευγαλέα ματιά, πάντα υπάρχει ο κίνδυνος να «πετρώσεις» όταν αντικρύζεις κατάματα την πραγματικότητα, στις ιδέες και τα πρόσωπα που, πλην του φωτογενούς αρχηγού, συντάσσονται με αυτές και καλούνται να τις υλοποιήσουν, εφόσον εκλεγούν.
Να δηλώσω ενθουσιασμένος από το επίπεδο των προσώπων και την καθαρότητα των ιδεών των δευτεραγωνιστών της πολιτικής μας υπόθεσης; Μάλλον όχι. Γιατί όσο υπάρχουν και επιμένουν να διεκδικούν θέση στο τηλεοπτικό μας τοπίο πολιτικές προσωπικότητες της εμβέλειας της Νατάσας Ράγιου, της Εύας Καϊλή, του ανεκδιήγητου νεαρού εκπροσώπου του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που θέλοντας να υπερασπιστεί τη δημόσια & δωρεάν παιδεία εκστόμισε το αμίμητο «τα σημαντικότερα Πανεπιστήμια στον κόσμο είναι Δημόσια» για να μην μιλήσω για την Έφη, σταυρώστε με, Σαρρή και τους πολεμικούς ανταποκριτές του Κ.Κ.Ε. που χτυπούν μανιασμένα τα τύμπανα του πολέμου, τόσο περισσότερο θα απαξιώνεται η, έτσι κι αλλιώς, θαμπή πολιτική μας σκηνή. Και αυτό γιατί ο μέσος πολίτης υπερβαίνει τους προαναφερόμενους τόσο σε επίπεδο εξειδικευμένων γνώσεων όσο και σε επίπεδο γενικής πληροφόρησης. Και ο τηλεοπτικός φακός όσο γοητευτικός φαντάζει άλλο τόσο μεγεθύνει τις ελλείψεις και τις αδυναμίες.
Κάποτε, όχι πολύ παλιά, στην μεταπολεμική μας χώρα που αγωνιζόταν να απεκδυθεί το μανδύα της υστερημένης αγροτικής οικονομίας αναλάμβαναν το ρόλο των πολιτικών μας εκπροσώπων, ο Δάσκαλος, ο Γιατρός, ο Δικηγόρος, ή ο αστικοποιημένος Δημόσιος Υπάλληλος. Τα πρόσωπα αυτά περιβάλλονταν με το δέος της αυθεντίας καθώς αναλάμβαναν να δώσουν διέξοδο όχι μόνο στην οικονομική δυσανεξία των άκληρων αγροτών αλλά και στην πνευματική περιέργεια των τοπικών «κλειστών» κοινωνιών «ανοίγοντας» τες στο μαγευτικό νέο κόσμο του αναδυόμενου άστεος. Έτσι οργανώνονταν και συντηρούνταν, επί σειρά γενεών, τα πελατειακά δίκτυα καθώς αναλάμβαναν να ενώσουν πολιτισμικά τις πόλεις με την υστερημένη περιφέρεια. Η διαδικασία αυτή πέρασε το κρίσιμο σημείο ανόδου και τέθηκε σε μια καθοδική πορεία από τη στιγμή που το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και ο Ανδρέας Παπανδρέου τοποθέτησαν τους παρίες του χτες στο προσκήνιο της ιστορίας.
Σήμερα, εικοσιέξι χρόνια μετά, τα παραδοσιακά πελατειακά δίκτυα καθώς δεν έχουν να προσφέρουν πια νέες εμπειρίες βρίσκονται σε μια ανεπίστρεπτη διαδικασία φθοράς. Τα κομματικά επιτελεία, στην προσπάθειά τους να επιλύσουν το πρόβλημα και να δώσουν στην πολιτική διαδικασία κάτι από την αίγλη του χτες, «υιοθετούν» κάθε φωτογενές αστεράκι που αναδύεται στο στενό κοινωνικό μας ορίζοντα αναγορεύοντάς το σε πολιτικό. Όμως είναι αυτοί, οι «απομαγεμένοι» σύγχρονοι αστέρες, που υπονομεύουν, με υποδειγματική συνέπεια είναι η αλήθεια, τη συλλογική μας εμπειρία καθιστώντας, περισσότερο εμφανή από ποτέ και για το λόγο αυτό περισσότερο αποκρουστική, την επίλυση των προσωπικών τους προβλημάτων και αδιεξόδων ως μοναδική αιτία ενασχόλησής τους με την πολιτική.
Το μόνο παρήγορο είναι ότι τη Νύχτα ακολουθεί πάντα η Αυγή...

10 σχόλια:

Σπύρος Σεραφείμ είπε...

τη Νύχτα ακολουθεί πάντα η Αυγή...

αυτή είναι η μοναδική νομοτέλεια για την οποία μπορούμε να είμαστε σίγουροι σ' αυτή τη χώρα...

Ανώνυμος είπε...

..και σε λίγες ημέρες θα σταθούμε πίσω από το παραβάν...
Άραγε πόσοι από εμάς θα ψηφίσουν χωρίς να τρέμει το χέρι τους???

Οι image maker τη δουλειά τους κάνουν βέβαια...Αυτή τη φορά όμως πρέπει πολύ να δυσκολεύθηκαν...

Pico είπε...

Φοβάμαι Σπύρο ότι η δική μας η γενιά, η γενιά των 30something κινδυνεύει να χάσει αυτή τη νομοτέλεια...

Pico είπε...

Livana...δεν υπάρχει κανένα λόγος για τρέμουλο. Το αποτέλεσμα προδιαγεγραμμένο...

gerasimos είπε...

Από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και ύστερα τo πρότυπο - για να πάρουμε ένα παράδειγμα - του καλλιεργημένου, φωτισμένου δασκάλου στο απομονωμένο χωριουδάκι έδωσε σταδιακά τη θέση του στο πρότυπο του 'επιτυχημένου' με τη τζιπάρα, το εξοχικό, το φουσκωτό, τα ακριβά πούρα και την trophy wife. Τέτοιου είδους πρότυπα συνιστούν σκαλοπάτια για την άνοδο της ασημαντότητας.

Pico είπε...

Γεράσιμε...ακόμα και αν ο Δάσκαλος που περιγράφεις δεν ήταν ποτέ "φωτισμένος" σίγουρα αυτό που τον αντικατέστησε δεν μπόρεσε να προσφέρει τίποτα περισσότερο από μια "τυφλή" και κουτσουρεμένη ατομικά προσδιορισμένη οικονομική πρόοδο...

gerasimos είπε...

Kαι όχι μόνο αυτό αλλά και "πρόοδο" μόνον εντός εισαγωγικών. Το πρόταγμα της νεωτερικότητας ως "προόδου" άρχισε να τίθεται υπό αμφισβήτηση στις κοινωνικές επιστήμες ήδη από τη Σχολή της Φραγκφούρτης στη δεκαετία του '40. Εν συνεχεία αποδείχτηκε ΚΑΙ εμπράκτως ότι η όποια τεχνοεπιστημονική "πρόοδος" είχε ως αναπόφευκτο τίμημα ηθικοπνευματική οπισθοδρόμηση.

Pico είπε...

Γεράσιμε χαίρομαι για την επισήμανσή σου σχετικά με τη σχολή της Φρανκφούρτης...
Θα ήθελα να προσθέσω ότι το Διαφωτιστικό αίτημα της γραμμικής εξέλιξης, δέχεται το πρώτο του σοβαρό χτύπημα στην οικονομική του διάσταση, τον 19ο αι. από τον Τόμας Μάλθους.
Αντίστοιχα, στον ίδιο αι., έχουμε στον τομέα της φιλοσοφίας το Ρομαντικό κίνημα, τον Σοπενάουερ και το Νίτσε οι οποίοι με τη θεωρία τους "περί βούλησης" χτυπούν το ορθολογισμό αίτημα της αέναης προόδου.
Στον 20 αι. η ιστορία συνεχίστηκε με αμείωτη ένταση...

gerasimos είπε...

pico η αντίδραση του ρομαντισμού στη βιομηχανική επανάσταση και τον 'ανοργάνωτο' καπιταλισμό του 19ου αιώνα πιστεύω ότι έπαιξε περισσότερο συμπληρωματικό ρόλο, συντείνοντας εν τέλει στην εδραίωση του καπιταλιστικού φαντασιακού του 19ου αιώνα και στη μετεξέλιξή του σε 'οργανωμένο' καπιταλισμό στον 20ο. Αν όμως αντί του Descartes είχε ληφθεί ως αφετηρία του νεωτερικού προτάγματος ο Mοntaigne, ήδη από τον 16 αι., αρκετά πράγματα θα ήταν αρκετά διαφορετικά. (Σου συνιστώ να βρεις και να διαβάσεις σχετικά το 'Cosmopolis: the hidden agenda of modernity' του Stephen Toulmin Chicago, The University of Chicago Press 1990.)

Pico είπε...

Γεράσιμε...πολύ ενδιαφέρουσα η συσχέτιση του ρομαντισμού με το καταναλωτικό φαντασιακό στον 20ο αι.
Τώρα, σχετικά με τα όσα αναφέρεις για τον Descartes να επισημάνω ότι το κίνημα του Γαλλικού Διαφωτισμού ασκεί κριτική στον Καρτεσιανό δυισμό και όχι μόνο μέσω του Rousseau. Και φυσικά γνωρίζουν οι Διαφωτιστές τις "σκεπτικές" απόψεις περί γνώσης και ηθικής...
Απλά, θεωρώ ότι αυτές οι μετριοπαθείς συνιστώσες παρασύρονται από το κλίμα γενικής ευφορίας που τροφοδοτείται από τη βιομηχανική επανάσταση. Κατ' αυτό τον τρόπο το Διαφωτιστικό αίτημα περί οντολογικής ανατίμησης του ανθρώπου μετεξελίσσεται σε κυριαρχία του τελευταίου πάνω στη φύση, με τα γνωστά στο τέλος του 20ου αι., πια, αποτελέσματα...