ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Σήμερα θα μιλήσουμε για τον Έρωτα. Τρείς ιστορίες θα αναλάβουν να ξυπνήσουν μέσα μας λησμονημένους απόηχους. Η πρώτη έλκει την καταγωγή της από την αρχαιοελληνική ποίηση, η δεύτερη από την αρχαιοελληνική φιλοσοφική γραμματεία και η τρίτη από την ιουδαϊκή θεολογία. Θα ξεκινήσουμε από το Ησίοδο και την κοσμογονία του. Εκεί, «στις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας υπάρχουν τρία φύλα: το αρσενικό, το θηλυκό και το ανδρόγυνο. Το τελευταίο αυτό φύλο ήταν δυνατό, έξυπνο και απειλούσε τους θεούς. Για να το υποτάξει ο Δίας αποφασίζει να το διαιρέσει. Έκτοτε τα χωρισμένα μισά αναζητούν το συμπληρωματικό τους». Συνεχίζουμε με το πλατωνικό Συμπόσιο. Ο λόγος στο Σωκράτη, ο οποίος αφηγείται στους συμποσιαζόμενους το διάλογο που είχε με τη Διοτίμα από τη Μαντίνεια. Η Διοτίμα αρχίζει λέγοντας ότι «ο Έρωτας είναι ένας δαίμονας, ένα πνεύμα, που ζει μεταξύ θεών και ανθρώπων φέρνοντας σε επικοινωνία το φως με τη σκιά. Είναι γιος του Πόρου και της Πενίας. Ως γιος του Πόρου, μοιράζει αγαθά. Ως γιος της Πενίας, αναζητά τον πλούτο». Και καταλήγουμε με τον Αδάμ και την Εύα στην ιστορία των οποίων συμπυκνώνεται η περιπέτεια όλων των εραστών επί γής. «Ο παράδεισός τους, το αιώνιο παρόν, βρίσκεται επέκεινα του χρόνου. Εκεί, κάθε ζωντανό πλάσμα ζει σε απόλυτη αρμονία με τον εαυτό του και το περιβάλλον. Το αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας τους κατακρημνίζει στη φθορά του χρόνου, την τυχαιότητα, τον πόνο και το θάνατο».
Τι μας λένε οι παραπάνω ιστορίες, μερικές χιλιάδες χρόνια πριν την έλευση της ψυχανάλυσης; Ότι είμαστε όντα ατελή, υποκείμενα στη φθορά και τη λήθη. Η ερωτική επιθυμία είναι διαρκής δίψα για τελείωση, δίψα για το Άλλο. Και το υπερφυσικό είναι το ουσιαστικό και το υπέρτατο Άλλο. Κάθε ζευγάρι εραστών ξαναζεί την ιστορία των πρωτόπλαστων, τον παράδεισο και την απώλεια του παραδείσου. Αγκαλιάζοντας το ποθούμενο πρόσωπο προσεταιριζόμαστε την ετερότητα προσβλέποντας ουσιαστικά στην κατοχή της. Ταυτόχρονα όμως χανόμαστε οι ίδιοι σαν πρόσωπα για να ξαναβρεθούμε ως αίσθηση. Όσο η αίσθηση γίνεται πιο έντονη, το κορμί που αγκαλιάζουμε γίνεται πιο αχανές. Το σαρκικό αγκάλιασμα είναι η κορύφωση του κορμιού και η απώλεια της ταυτότητας. Ηδονική πτώση σε ένα αρχέγονο βάθος, αντίληψη του χρόνου ως ενότητα, συμπύκνωση της ζωής σε μια στιγμή. Ο Εραστής συναντιέται με το Μύστη. Η κυκλική πορεία ολοκληρώνεται καθώς το αμάρτημα αναίρεσης της παρουσίας του άλλου ακολουθεί η ποινή εγκατάστασης της ετερότητας. Ο χρόνος που μας κατοικεί μας ερημώνει...
Ή αλλιώς σκέψεις πάνω στον έρωτα, τη ζωή και το επέκεινα, με αφορμή την ημέρα της γιορτής των ερωτευμένων.