Επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές διακοπές προσγειώθηκα σε μια πραγματικότητα σφραγισμένη από το «πύρινο» βουλοκέρι του αμετάκλητου. Από εδώ και στο εξής όχι μόνο το μέλλον, αλλά και το παρόν παίρνει, για όλους εμάς, κάτι από τη μυρωδιά του καμένου. Και δεν μιλώ μόνο για το ήδη επιβαρυμένο φυσικό περιβάλλον, αλλά κυρίως για την ψυχολογικοκοινωνική διάσταση του σύγχρονου homo economicus. Δεν έχει νόημα στην παρούσα φάση να εξετάσουμε το πλέγμα των πελατειακών σχέσεων που αποδομούν την έννοια της συλλογικότητας, αίρουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και κατακερματίζουν την κρατική οντότητα σε επιμέρους θύλακες αντικρουόμενων συμφερόντων.
Αυτό το οποίο έχει νόημα να αντιληφθούμε είναι ότι όλοι εμείς, σε μια αντίστροφη κίνηση καταλογισμού, δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών. Η αμεριμνησία του ιδιωτικού μας βίου σταθερά προσκολλημένη στη φαντασιακή εικόνα της ηλιόλουστης όχθης της ζωής, στην οποία όλοι μας θα θέλαμε να βρισκόμαστε, όχι μόνο δεν μας επιτρέπει να αναστοχαστούμε πάνω στην φυσικοκοινωνική μας διάσταση, αλλά μας κρατά ταυτόχρονα δέσμιους μιας ανιστορικής προσέγγισης στα πλαίσια της οποίας σπαταλάμε το ενεργειακό μας δυναμικό.
Ιστορικός χρόνος σημαίνει απώλεια. Ξεκινώντας, ο καθένας από εμάς, από το γενέθλιο χωροχρόνο, το σημείο πληρότητας επιθυμιών και ταυτόχρονα το σημείο εκκίνησής μας διανοίγουμε το χωροχρόνο αγωνιζόμενοι να επιστρέψουμε πίσω. Δεν επιστρέφουμε ποτέ. Αλλά στην προσπάθειά μας αυτή δημιουργούμε ταυτόχρονα την προσωπική και τη συλλογική μας ιστορία. Αυτή η διαδικασία είναι συνεχής, διανθισμένη από ματαιώσεις, στραβοπατήματα αλλά και δημιουργικές εξάρσεις, επικαιροποιήσεις στόχων και αλλαγές κατεύθυνσης σε μια σπειροειδή εξελικτική κίνηση.
Ας πάψουμε λοιπόν να ομφαλοσκοπούμε φαντασιωνόμενοι μακάριους ου-τόπους και ας εισέλθουμε επιτέλους στην ιστορία. Εκεί όπου η επιλογή, η απώλεια η φθορά και η συμμετοχή είναι συστατικά στοιχεία του εγκόσμιου ρόλου μας. Ίσως έτσι, εκτός από σύμμετρες προσωπικότητες, να καταστήσουμε εαυτούς ενεργητικούς πολίτες αναγνωρίζοντας τις συλλογικές μας ευθύνες και υποχρεώσεις.
